#Migratie
Met het hoofdlijnenakkoord dat vandaag naar buiten kwam is het duidelijk dat we te maken hebben met een crisis. Een asielcrisis, namelijk een crisis op het gebied van medemenselijkheid, desinformatie en rechtsstatelijkheid op het gebied van asiel en migratie. De kern van onze visie als sociaaldemocraten is solidariteit met mensen die het nodig hebben. Dat geldt zeker voor mensen die op de vlucht zijn. Daarom willen we een Nederland zijn waar mensen welkom zijn en willen we werken aan een Europa dat er voor iedereen is. Ik geloof dat het hoog tijd is dat we een eerlijk en rechtvaardig migratiebeleid nastreven, zowel op Europees als nationaal niveau.
Populistische wind in Europa
Ik ben een groot fan van Hein de Haas, die de mythes rondom migratie wil doorbreken. Zijn woorden komen deels ook terug in dit verhaal.
Want we zien dat populisten en onze rechtse regering misbruik maken van de zorgen van mensen om woningen en banen, door te spreken over een asielcrisis. Zij benadrukken dat de AZC’s overvol zijn en er zoveel arbeidsmigranten op straat slapen. Voor het gemak vergeten ze te noemen dat er bewust op bezuinigd is, waardoor er nu te weinig opvangplekken zijn. Niet omdat er zoveel vluchtelingen en migranten bij gekomen zijn. Wanneer we proberen te regelen dat er genoeg duurzame opvangplekken, trapt rechts op de rem, ook al zou dit veel goedkoper zijn dan alle noodopvang die we nu moeten regelen
Bovendien roepen populisten en rechtse partijen dat er een probleem is met arbeidsmigranten die op straat leven (30.000 vorig jaar), maar niemand vertelt dat dat komt omdat bedrijven arbeiders met lage lonen naar Nederland halen, en ze de straat op gooien als ze niet meer nodig zijn.
Hoewel partijen als de VVD en PVV ons doen geloven dat er sprake is van een ongekende asielcrisis, laten de cijfers een ander beeld zien. Ongeveer 3 procent van de wereldbevolking is internationaal migrant, en slechts 0,3 procent vluchteling of asielzoeker. Absoluut stijgt het aantal dus iets, omdat de bevolking groeit. Maar de cijfers zijn al decennialang redelijk stabiel. We zien dus géén explosieve toename van migratie.
Toch lopen we dankzij het populistische verhaal over de asielcrisis op 6 juni het risico dat radicaal-rechts wint in heel Europa. Extreemrechtse partijen gebruiken migranten als zondebok, in plaats van constructieve voorstellen te doen om bijvoorbeeld de wooncrisis aan te pakken.
Terwijl in werkelijkheid de meeste mensen gemengd denken over migratie. De grote meerderheid vindt dat ‘echte’ vluchtelingen opvang verdienen. Tegelijkertijd maken ze zich zorgen over de toestanden aan de Europese buitengrenzen en problemen in wijken waar veel arbeidsmigranten en asielzoekers wonen.
Er zijn zoveel negatieve media-uitingen over asiel en migratie. Zelfs ik ben daar door beïnvloed. Toen er in Amsterdam-West een opvangcentrum werd ingericht voor problematische, alleenstaande asielzoekers, maakte ik me ook zorgen. Dat centrum lag naast de voetbalclub, en ik had net aan m’n zoontje van 10 toegestaan om alleen naar voetbal te fietsen. Ik ben toen toch weer een paar keer mee gefietst, uit angst voor ongeregeldheden. Als ik al gevoelig ben voor angstzaaierij, terwijl ik toch echt heel positief ben over migratie, hoe moet dat dan zijn voor mensen die niet positief denken over migratie? En dit hoofdlijnenakkoord schreeuwt angstzaaierij, verdeeldheid, kortzichtigheid en harteloosheid voor migranten. Daarmee lossen we helemaal niets op.
Migratie
Hoewel het lijkt alsof de vluchtelingencrisis een probleem is van deze periode, is migratie van alle tijden en kent het vele gezichten. Een toekomstbestendig migratiebeleid vereist regie en grip. Het is tijd dat we durven te kiezen voor een beleid dat gebaseerd is op solidariteit, rechtvaardigheid en mensenrechten.
Voor GroenLinks-PvdA is de keuze helder: we bieden mensen die vluchten voor onderdrukking en geweld een veilige haven, altijd. We laten niemand achter in hun strijd voor een beter leven.
Tegelijkertijd moeten we ook erkennen dat economische migratie uitdagingen met zich meebrengt. Misschien moeten we helemaal niet zoveel distributiecentra, glastuinbouw en slachthuizen willen als die alleen rendabel zijn door uitbuiting van arbeidsmigranten.
Wat moet anders?
Ik schaam me voor de ruk naar rechts op migratie die we momenteel maken in Nederland. Maar laten we ook even kijken naar Europa. Momenteel gaan we op een schandalige manier om met vluchtelingen en migranten die naar Europa willen komen. De Italiaanse grenswachten zijn er niet vies van om bootjes terug te duwen op zee. Andere mensen zitten vast in opvangcentra aan de grenzen van Europa, waarbij geweld aan de orde van de dag is. De deals met autocratische leiders in Libië, Tunesië en Egypte zorgen voor financieel gewin voor deze machthebbers, en leiden tegelijkertijd tot mensenrechtenschendingen en geweld.
Nederland moet zich daarom in Europees verband inzetten voor het stoppen van de migratiesamenwerking met Libië totdat de detentiecentra van migranten zijn gesloten en er harde garanties zijn voor de adequate bescherming van de rechten van migranten.
Het is ook schandalig hoe we omgaan met vluchtelingen aan de oostelijke grenzen van Europa. Zo is Hongarije al jaren een ondoordringbare vesting voor vluchtelingen. Wie het wel lukt de gebarricadeerde grens over te steken, komt al snel oog in oog te staan met gewelddadige grenspolitie. Vluchtelingen keren vaak vergeefs en zwaargewond terug uit het Hongaarse grensgebied. Dit zou nooit mogen gebeuren in een EU-lidstaat.
Wat kunnen we doen om een goede vorm van migratie te ontwikkelen.
In Nederland moeten we ons realiseren dat migratiestromen van arbeidsmigranten en vluchtelingen met pieken en dalen gaan. Daarom moeten we het asielsysteem zo inrichten dat je een buffercapaciteit hebt. Dan voorkom je dat je asielzoekerscentra sluit, die later weer opgezet moeten worden.
Bovendien zouden we moeten overwegen om niet door te gaan met de grootschalige opvang van asielzoekers. Dit leidt vaak tot verzet. Kleinschalige opvang is iets duurder maar leidt tot een veel hogere sociale acceptatie en betere integratie.
Samen met andere Europese landen moeten we goede opvangfaciliteiten creëren, versnellen we de asielprocedure en investeren we in onze eigen landen ook in scholing, integratie, banen en sociale cohesie. Zo kunnen we migranten een kans geven om mee te draaien in de maatschappij.
Afgelopen april is het migratiepact aangenomen in het Europees Parlement. Het is positief dat hierdoor Europese opvangregels verbeteren, net als de nieuwe hervestigingsverordening, die veilige, legale toegangsroutes voor kwetsbare vluchtelingen stimuleert zodat zij hun leven niet hoeven te riskeren in gammele bootjes. Ook is er voor het eerst een verplicht solidariteitsmechanisme aangenomen, waardoor alle EU-landen moeten gaan bijdragen als grenslanden overbelast raken. Toch zit er ook een aantal zaken in het pakket waar ik twijfels over heb. Zo maak ik me zorgen over de nieuwe regels die langdurige detentie aan de buitengrenzen en verlaagde standaarden zullen betekenen, zoals de inrichting van de verplichte asiel- en terugkeergrensprocedures.
Daarom willen we dat mensen uit veilige herkomstlanden aan de buitengrenzen van Europa zo vroeg mogelijk duidelijkheid krijgen, met een korte en eerlijke procedure, en een menswaardig verblijf totdat hun mogelijke terugkeer kan worden uitgevoerd. Bovendien worden pushbacks aan de buitengrenzen van Europa niet geaccepteerd en sturen we niemand terug naar een onveilig land.
Daarnaast moeten migratiedeals anders worden ingestoken. Europa moet zich inzetten voor de ontwikkeling van de groene industrie, klimaatadaptatie en de rechtsstaat in landen met grote migratiestromen. Schuldenlasten moeten worden bevroren. Je moet in de landen van herkomst grote stappen zetten in de vorm van het tegengaan van verwoestijning, economische groei en eerlijker verdeling van schaarse grondstoffen en water. Door meer economische kansen, bestaanszekerheid en veiligheid te creëren in landen van herkomst zal de prikkel om te emigreren ook afnemen. Mensen gaan echt niet voor niets weg van huis en haard.
Tegelijkertijd moet Europa juist investeren in eerlijke en legale sectorspecifieke, tijdelijke arbeidsmigratie in cruciale sectoren zoals de bouw, techniek en zorg, met een voordeel voor iedereen. Migranten kunnen het arbeidstekort opvangen voor ons en een goed loon verdienen en kennis opdoen in Nederland. Maar het moet duidelijk zijn dat bedrijven alleen met arbeidsmigranten mogen werken als ze aan eisen – zoals leefbaar en toereikend loon, huisvesting regelen, loopbaanontwikkeling bieden – voldoen.
Hoop
Ondanks de verharding in de Nederlandse politiek, is in Nederland nog altijd draagvlak voor het bieden van veiligheid en het opbouwen van een nieuw bestaan voor migranten en vluchtelingen.
Ik wil, namens GroenLinks-PvdA, mij de komende jaren inzetten om het migratie- en vluchtelingenbeleid in Europa humaner en rechtvaardiger te maken. We gaan actie voeren tegen medemenselijkheid en de rechter laten kijken naar de rechtsstatelijkheid van het voorgenomen beleid.
Laten we samenwerken aan een Europa waarin solidariteit en medemenselijkheid de boventoon voeren. Wie wil er nou in fort Europa leven? Dus gaat u alstublieft progressief stemmen op 6 juni, om de rechtse wind tegen te gaan. Stem GroenLinks-PvdA, en als u wilt op mij. Dank u wel.